Question

Platon bir gün derslerinde insanı tarif ederken demiştir ki: “İnsan, iki ayaklı tüysüz bir hayvandır.” Bu sözleri dinleyen Diogenes, dışarı çıkıp tüyleri yolunmuş bir horoz getirerek “İşte Platon’un insanı budur; tüysüzdür, iki ayaklıdır ve hayvandır.” demiş. Bunun üzerine Platon tanımına şunları eklemiş: “İnsan, aynı zamanda yassı ve geniş tırnaklıdır.” Yukarıdaki hikâyeden yararlanarak bir çıkarım oluşturunuz. Oluşturduğunuz çıkarımı klasik mantık ve sembolik mantık açısından değerlendiriniz.

Answer 1

Platon’un insanı tanımladığı ünlü sözü, Diogenes’in mizahi bir şekilde eleştirisine maruz kalmıştır. Diogenes, tüyleri yolunmuş bir horozu göstererek Platon’un tanımını sadece fiziksel özelliklerle sınırlı bulmuştur. Platon da bu eleştiriyi dikkate alarak insanın yassı ve geniş tırnaklı olduğunu eklemiştir.

Bu hikâyeden çıkarılabilecek bazı noktaları klasik mantık ve sembolik mantık açısından değerlendirelim:

1. Klasik Mantık:

   • Platon’un tanımı, insanın sadece fiziksel özelliklerini içerir: “İki ayaklı tüysüz bir hayvan.”
   • Diogenes’in eleştirisi, bu tanımın eksik olduğunu gösterir: İnsan sadece bu özelliklerle sınırlı değildir.
   • Platon’un eklediği “yassı ve geniş tırnaklı” ifadesi, tanımı daha spesifik hale getirir.
   • Klasik mantıkla, Platon’un tanımı ve Diogenes’in eleştirisi arasındaki ilişkiyi şu şekilde ifade edebiliriz:
     • İnsan = İki ayaklı + Tüysüz + Yassı ve geniş tırnaklı

2. Sembolik Mantık:

   • İnsanı sembolik olarak ifade edelim:
     • P: İnsan
     • Q: İki ayaklı
     • R: Tüysüz
     • S: Yassı ve geniş tırnaklı
   • Platon’un tanımı sembolik olarak şöyle ifade edilir: P → (Q ∧ R)
   • Diogenes’in eleştirisi sembolik olarak şöyle ifade edilir: P → (Q ∧ R) ∧ S
   • Platon’un eklediği “yassı ve geniş tırnaklı” ifadesi sembolik olarak S’yi temsil eder.
   • Sembolik mantıkla, Platon’un tanımı ve Diogenes’in eleştirisi arasındaki ilişkiyi şu şekilde ifade edebiliriz:
     • Platon’un tanımı: P → (Q ∧ R)
     • Diogenes’in eleştirisi: P → (Q ∧ R) ∧ S

Sonuç olarak, Platon’un tanımı Diogenes tarafından eleştirilmiş ve daha spesifik hale getirilmiştir. Bu hikâye, insanın karmaşık ve çok boyutlu bir varlık olduğunu vurgular. Platon’un tanımı, insanın sadece fiziksel özellikleriyle değil, aynı zamanda ruhsal, zihinsel ve duygusal yönleriyle de tanımlanması gerektiğini hatırlatır.