Question

Akıl yürütme ne demektir?

Answer 1

Akıl yürütme, eldeki bilgilerden yeni bilgiler elde etmek için kullanılan bir düşünme yöntemidir. Akıl yürütme, mantık ve felsefe gibi alanlarda önemli bir rol oynar. Akıl yürütme, tümevarım, tümdengelim ve analoji olmak üzere üç temel türe ayrılır. Tümevarım, tek tek verilerden genel bir sonuca ulaşmaktır. Tümdengelim, genel bir önermeden tek tek sonuçlar çıkarmaktır. Analoji, benzerliklere dayanarak bir şey hakkında bilgi edinmektir. Örneğin:

• Tümevarım: Bütün insanlar ölümlüdür. Ali insandır. Öyleyse Ali ölümlüdür.
• Tümdengelim: Ali, Ekrem, Metin insandır. Ali, Ekrem, Metin düşünür. Bütün insanlar düşünür.
• Analoji: Seri katillerin %90’ı üç yıl içerisinde yakalanır. William R. Cowney, bir seri katildir. William R. Cowney’in üç yıl içerisinde yakalanma ihtimali %90’dır.

Akıl yürütme, sezgi ile karşılaştırılabilir. Sezgi, adım adım ilerlemeden, doğrudan doğruya bilgi edinme çabasıdır. Felsefede, akıl yürütme yöntemine istidlal denir. İstidlal, fıkıh alanında da kullanılır.