Bu mekanizmalar dikkate alındığında uzun süre oturarak yapılan yolculuklarda ya da uzun süre ayakta kalındığında ayaklar neden şişer? Açıklayınız.

Question

Kalp insanda bir pompa işlevi görür. Kanı toplar ve dağıtır. Kan, damarlardan oluşmuş kapalı bir sistem içerisinde hareket eder. Hücreler ihtiyaç duydukları maddeleri kan sayesinde alır ve atık maddeleri de kan aracılığıyla uzaklaştırır. Kanın bu işlevi yerine getirebilmesi kalp ve damarlar sayesinde olur. Toplardamarlar diğer damarlara göre nispeten daha düşük kan basıncına sahiptir. Doku ve organlardan geçen kanın yeniden kalbe dönüşü sırasında birtakım mekanizmalar etkili olur. Bu mekanizmalar dikkate alındığında uzun süre oturarak yapılan yolculuklarda ya da uzun süre ayakta kalındığında ayaklar neden şişer? Açıklayınız.

Answer 1

Uzun süre oturmak veya ayakta kalmak, kanın ve vücut sıvılarının alt ekstremitelere (bacaklara ve ayaklara) yerçekimi nedeniyle birikmesine neden olabilir. Bu durum, özellikle toplardamarlar gibi düşük basınçlı damarlarda belirgindir. Kaslar uzun süre hareketsiz kaldığında, vücut sıvılarını kalbe doğru geri pompalayamazlar. Bu durum, su ve kanın tutulmasına ve dolayısıyla bacaklarda ve ayaklarda şişmeye neden olabilir.

Ayrıca, ayak şişmesinin nedeni genellikle küçük damarlarımızdan sızan sıvının yumuşak dokularda toplanmaya başlamasıdır. Bu durum böbreklerdeki su ve sodyum (tuz) seviyelerinin yükselmesiyle sonuçlanarak dolaşan kan miktarının artması ile daha fazla sıvı sızıntısına ve dolayısıyla da şişmeye yol açabilir.

Bunun yanı sıra, aşırı kilolu olmak da kan dolaşımını azaltabilir, bu da ayaklarda, bacaklarda ve ayak bileklerinde sıvının birikmesine neden olabilir. Ayrıca, tuzlu gıdaları aşırı tüketmek, bazı ilaçları kullanmak (örneğin, bazı tansiyon ve böbrek ilaçları, doğum kontrol ilaçları, antidepresanlar veya steroidler) ve hamilelik de ayak şişmesine neden olabilir.