Question

Atmosferde neden farklı katmanlar var?

Answer 1

Atmosferde farklı katmanlar oluşmasının nedeni, atmosferin bileşimindeki gazların, sıcaklığın, basıncın ve yoğunluğun yüksekliğe bağlı olarak değişmesidir. Bu değişimler, atmosferin ısı alışverişini, dolaşımını ve kimyasal reaksiyonlarını etkiler. Atmosferin katmanları, bu değişimlere göre belirlenir.

Atmosferin en alt katmanı olan troposfer, Dünya yüzeyinden yaklaşık 8-18 kilometre yüksekliğe kadar uzanır. Bu katman, atmosferdeki havanın yaklaşık %75’ini içerir ve çoğu hava olayı burada meydana gelir. Sıcaklık, troposferin en alt kısmında daha yüksekken, yükseklik arttıkça düşer.

Troposferin üzerinde yer alan stratosfer, yaklaşık 50-55 kilometre yüksekliğe kadar uzanır. Bu katmanda ozon tabakası bulunur, bu da Güneş’ten gelen zararlı ultraviyole ışınlarını filtreler. Sıcaklık, stratosferin alt kısmında daha düşükken, yükseklik arttıkça artar.

Stratosferin üzerinde yer alan mezosfer, yaklaşık 80-85 kilometre yüksekliğe kadar uzanır. Bu katmanda meteorlar atmosfere girer ve yanarak yok olur. Sıcaklık, mezosferin alt kısmında daha yüksekken, yükseklik arttıkça düşer.

Mezosferin üzerinde yer alan termosfer, yaklaşık 500-600 kilometre yüksekliğe kadar uzanır. Bu katmanda iyonosfer adı verilen bir bölge bulunur, bu da radyo dalgalarının iletimini sağlar. Ayrıca bu katmanda aurora adı verilen kutup ışıkları oluşur. Sıcaklık, termosferin alt kısmında daha düşükken, yükseklik arttıkça artar.

Atmosferin en üst katmanı olan ekzosfer, yaklaşık 1000 kilometre yüksekliğe kadar uzanır. Bu katmanda gaz molekülleri çok seyrektir ve yerçekiminin etkisiyle Dünya’nın etrafında dönerler. Bu katmanda uydu ve uzay araçları bulunur.