Question

Küresel iklim değişikliğine neden olan sera gazları hangileridir?

Answer 1

Sera gazları, Dünya’nın yüzeyi, atmosferi ve bulutları tarafından yayılan kızılötesi radyasyon spektrumu dahilinde belirli dalga boylarındaki radyasyonu emen ve yayan, atmosferin hem doğal hem de antropojenik gaz halindeki bileşenleridir. Bu özellikleri nedeniyle, sera etkisine neden olurlar. Sera etkisi, Dünya’nın ısınmasına neden olan bir süreçtir.

Küresel iklim değişikliğine neden olan sera gazları, atmosferdeki miktarlarına ve kızılötesi ışığı soğurmadaki etkinliklerine göre farklılık gösterir. Ayrıca bazı sera gazlarının atmosferde kalma süreleri de önemlidir. Örneğin karbondioksit yaklaşık 100 yıl, metan ise yaklaşık 12 yıl atmosferde kalır. 

Küresel iklim değişikliğine neden olan başlıca sera gazları şunlardır:

• Karbondioksit (CO 2): Karbondioksit, atmosferdeki en bol sera gazıdır. Karbondioksit konsantrasyonu, sanayi devriminden bu yana yaklaşık %47 artmıştır. Karbondioksitin ana kaynakları, fosil yakıtların yakılması, ormansızlaşma ve bazı tarımsal ve endüstriyel uygulamalardır.
• Metan (CH 4): Metan, karbondioksitten sonra en önemli ikinci sera gazıdır. Metan konsantrasyonu, sanayi devriminden bu yana yaklaşık %150 artmıştır. Metanın ana kaynakları, tarım (örneğin pirinç üretimi ve hayvancılık), çöplükler, bataklıklar ve doğal gaz sızıntılarıdır.
• Nitröz Oksit (N 2 O): Nitröz oksit, metandan sonra en önemli üçüncü sera gazıdır. Nitröz oksit konsantrasyonu, sanayi devriminden bu yana yaklaşık %20 artmıştır. Nitröz oksidin ana kaynakları, gübre kullanımı, fosil yakıtların yakılması ve bazı endüstriyel süreçlerdir.
• Ozon (O 3): Ozon, hem stratosferde hem de troposferde bulunan bir sera gazıdır. Stratosferik ozon, güneşten gelen zararlı ultraviyole ışınlarını emerek canlılara koruma sağlar. Troposferik ozon ise hava kirliliğinin bir bileşeni olarak insan sağlığına ve bitkilere zarar verir. Ozon konsantrasyonu, sanayi devriminden bu yana yaklaşık %35 artmıştır. Ozonun ana kaynakları, araç egzozları, fabrika bacaları ve bazı kimyasal reaksiyonlardır.
• Florlu Gazlar: Florlu gazlar, insan yapımı olan ve küresel iklim değişikliğine önemli katkısı olan bir grup sera gazıdır. Bunlar arasında kloroflorokarbonlar (CFC’ler), hidroflorokarbonlar (HFC’ler), perflorokarbonlar (PFC’ler) ve sülfürhekzaflorid (SF 6) sayılabilir. Florlu gazların atmosferde kalma süreleri çok uzundur ve bazıları binlerce yıl kalabilir. Florlu gazların ana kaynakları, soğutma sistemleri, sprey kutuları, köpük üretimi ve bazı endüstriyel süreçlerdir.