Question

Hangi harita projeksiyonları paralel ve meridyenleri kullanır?

Answer 1

Harita projeksiyonları, yeryüzünün üç boyutlu şeklini iki boyutlu bir düzleme aktarmak için kullanılan matematiksel ve geometrik yöntemlerdir. Harita projeksiyonlarında, yeryüzünün paralel ve meridyen ağlarının düzleme nasıl yansıtıldığı önemlidir. Paralel ve meridyenler, yeryüzünü doğu-batı ve kuzey-güney yönünde kesen hayali çemberlerdir. Paralel ve meridyenlerin kullanımı, harita projeksiyonlarının türlerini belirler.

Harita projeksiyonları, projeksiyon yüzeyine göre üçe ayrılır: silindirik, konik ve azimutal (düzlem) projeksiyonlar. Bu projeksiyon türlerinde, paralel ve meridyenlerin düzleme nasıl aktarıldığı farklılık gösterir.

• Silindirik projeksiyonlarda, yeryüzü bir silindirin açılımı şeklinde çizilir. Paraleller düzleme yatay doğrular olarak, meridyenler ise bunlara dik doğrular olarak yansır. Bu projeksiyon türünde, ekvator çevresinde bozulmalar az olurken kutup çevrelerinde bozulma fazla olur. Örneğin Mercator projeksiyonu, silindirik bir projeksiyondur.
• Konik projeksiyonlarda, yeryüzü bir koninin açılımı şeklinde çizilir. Paraleller düzleme yaylar olarak, meridyenler ise bunlara teğet doğrular olarak yansır. Bu projeksiyon türünde, orta enlemlerde bozulmalar daha az olurken ekvator ve kutuplarda bozulma artar. Örneğin Lambert konik uygun projeksiyonu, konik bir projeksiyondur.
• Azimutal (düzlem) projeksiyonlarda, yeryüzü bir düzlemin üzerine aktarılır. Paraleller düzleme yaylar olarak, meridyenler ise bunların ortak merkezinden geçen doğrular olarak yansır. Bu projeksiyon türünde, kutuplarda bozulmalar daha az olurken ekvatordan uzaklaştıkça bozulma artar. Örneğin stereografik projeksiyon, azimutal bir projeksiyondur.