Question

Hidrojen sülfür gazı nedir?

Answer 1

Hidrojen sülfür gazı, kimyasal formülü H2S olan, renksiz, kötü kokulu (çürük yumurta benzeri), zehirli, aşındırıcı ve yanıcı bir gazdır. Doğada bataklık veya lağım gibi ortamlarda mikroorganizmaların yaptığı oksijensiz solunum ile ortaya çıkabilir. Volkanlardan sızan gazda, ham doğalgazda ve kuyu sularında da değişen miktarlarda bulunur. Hidrojen sülfür havaya oranla 1.19 kat daha yoğun olduğu için zemine yakın yerlerde toplanır ve etrafa yayılır. Hidrojen sülfür güçlü kokusu nedeniyle insanlar tarafından varlığı kolayca fark edilse de burunda kısa sürede anozmiye (koku kaybına) neden olur. Bu durum insanlarda sahte bir güven duygusu oluşturarak ölümcül dozlarda hidrojen sülfüre maruz kalmaya neden olabilir. Hidrojen sülfürün varlığını algılamada koku duyusu yeterli değildir. Hidrojen sülfürün potansiyel olarak bulunabileceği ortamlarda profesyonel gaz dedektörleri kullanılarak algılama yapılmalıdır. Hidrojen sülfür hem zehirleyici hem de yanıcı-patlayıcı nitelikte bir maddedir. Zehirlilik açısından, soluduğumuz havada %0,1 hidrojen sülfür bulunması halinde yalnızca birkaç dakikada bilinç kaybı ve ölüm gerçekleşir. Az miktarda hidrojen sülfüre maruz kalmak dahi gözlerde ve solunum sisteminde tahriş, nefes tıkanıklığı, baygınlık, gözlerde iltihap, kızarma, ağrı, yaşarma, ışık korkusu, baş dönmesi, baş ağrısı, halsizlik, sinirlilik, uykusuzluk, sindirim sistemi bozukluklarına neden olur. ABD Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü’nün (NIOSH) belirttiği limitlere göre, çalışma ortamında 10 ppm’e kadar hidrojen sülfür bulunması durumunda 10 dakikadan fazla durulmamalı, 100 ppm hidrojen sülfür bulunması halinde ise ortam derhal terkedilmelidir. Yanıcılık açısından ise, alt patlama limiti (LEL) %4 ve üst patlama limiti (UEL) %44 olan hidrojen sülfür gazı, özellikle kapalı ortamlarda birikip kaynak makinesi, çakmak, kıvılcım gibi bir kaynak ile alev alarak patlamalara neden olabilir, can ve mal kaybına yol açabilir.