Question

ETS evresi nasıl gerçekleşir?

Answer 1

• ETS evresi, elektron taşıma sistemi (ETS) adı verilen bir dizi elektron taşıyıcı molekül aracılığıyla elektronların oksijene aktarılması ve bu sırada proton pompalanması ile ATP sentezlenmesidir. ETS evresi, oksijenli solunumun son ve en verimli evresidir.
• ETS evresi, ökaryot hücrelerde mitokondrinin kristalarında, prokaryot hücrelerde ise hücre zarında veya mezozomda gerçekleşir. Mitokondrinin kristaları, iç zarının kıvrımlı bir yapıya sahip olmasıyla oluşur. Mezozomlar ise hücre zarının sitoplazmaya doğru yapmış olduğu kıvrılmalar ile oluşan yapılar olarak tanımlanır .
• ETS evresinde, glikoliz ve Krebs döngüsü sırasında oluşan NADH ve FADH2 molekülleri, elektronlarını ETS elemanlarına verirler. ETS elemanları, elektron çekiş gücüne göre sıralanmışlardır. En güçlü elektron alıcısı olan oksijen, sistemin en sonunda yer alır.
• Elektronlar, ETS elemanları arasında indirgenme-yükseltgenme tepkimeleri ile aktarılırken, enerji açığa çıkar. Bu enerji, proton pompalamak için kullanılır. Protonlar, mitokondrinin matriksinden krista aralığına taşınır. Böylece krista aralığında yüksek bir proton konsantrasyonu oluşur.
• Protonlar, krista aralığından matrikse geri dönmek isterler. Bu sırada ATP sentaz adı verilen bir enzimden geçerler. ATP sentaz, protonların kinetik enerjisini kullanarak ADP ve fosfatı birleştirerek ATP oluşturur. Bu işleme oksidatif fosforilasyon adı verilir.
• Elektronlar, son olarak oksijen molekülüne ulaşırlar. Oksijen, elektronları alarak indirgenir ve su oluşturmak için protonlarla birleşir. Bu nedenle oksijenli solunumda suyun kaynağı, ETS evresinde indirgenen oksijendir.