Question

Azot döngüsünün önemi nedir?

Answer 1

• Azot döngüsü, ekosistemlerdeki azotun farklı formlar arasında dönüşümünü sağlayan bir madde döngüsüdür. Azot, canlılar için önemli bir besin maddesi olduğundan, azot döngüsü bitki büyümesi ve üretkenliği için hayati önem taşır.
• Azot, proteinlerin ve DNA’nın önemli bir bileşenidir. Canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için oksijen ve karbondioksite ihtiyaç duydukları gibi, büyüyebilmek için de azota (N2) ihtiyaç duyarlar. Ancak havadaki azot gazı, üçlü kovalent bağı nedeniyle çok kararlıdır ve çoğu canlı tarafından doğrudan kullanılamaz.
• Bu nedenle, havadaki azotun canlıların kullanabileceği bileşiklere dönüştürülmesi gerekmektedir. Bu işlem, azot fiksasyonu olarak adlandırılır. Azot fiksasyonu, yıldırım, volkanik faaliyetler ve bazı bakteriler tarafından gerçekleştirilir. Fikse edilen azot, nitrit (NO2-) veya nitrat (NO3-) halinde toprağa karışır ve bitkiler tarafından alınır.
• Bitkiler, azotu organik bileşikler halinde sentezler ve otçul canlılara geçer. Otçul canlılar da etçil canlılara azotu aktarır. Böylece azot, besin zinciri boyunca taşınır. Bitkiler ve hayvanlar öldüklerinde ise ayrıştırıcılar ve çürükçüler, organik kalıntıları parçalayarak azotu amonyağa (NH3) veya amonyuma (NH4+) dönüştürür.
• Amonyak veya amonyum halindeki azot, nitrifikasyon adı verilen bir süreçle tekrar nitrit veya nitrat haline getirilir. Bu süreçte de bazı bakteriler rol oynar. Nitrat halindeki azotun bir kısmı bitkiler tarafından tekrar alınırken, bir kısmı da denitrifikasyon adı verilen bir süreçle tekrar atmosfere azot gazı olarak verilir. Bu süreçte de yine bazı bakteriler etkilidir.
• Böylece azot döngüsü tamamlanmış olur. Azot döngüsünün önemi, canlıların yaşamsal faaliyetleri için gerekli olan azotun sürekli olarak kullanılabilir halde bulunmasını sağlamasıdır. Ayrıca, azot döngüsü sayesinde toprak verimliliği artar ve bitki çeşitliliği korunur.