Question

Coğrafi işaretler nedir?

Answer 1

Coğrafi işaretler, belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından kökenin bulunduğu yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş ürünü gösteren işaretlerdir. Coğrafi işaretler, ürünün kalitesini, gelenekselliğini, yöreden elde edilen hammaddesi ile yerel niteliklere bağlı olarak belli bir üne kavuşmuş olduğunu gösterir ve garanti eder. Coğrafi işaretler, gıda, tarım, maden, el sanatları, sanayi ürünleri gibi farklı alanlarda tescil edilebilir.

Coğrafi işaretlerin faydalarını şöyle sıralayabiliriz:

• Üreticiler için coğrafi işaretler, ürünlerinin tanınırlığını ve değerini artırır, rekabet gücünü yükseltir, taklit ve haksız rekabetten korur, gelir düzeyini iyileştirir ve istihdam yaratır.
• Tüketiciler için coğrafi işaretler, ürünün kaynağına, kalitesine ve özelliklerine ilişkin güvenilir bilgi sağlar, tercih yapma imkanı verir ve çeşitlilik sunar.
• Yöre halkı için coğrafi işaretler, yöresel kültürü ve mirası korur, kalkınmaya katkı sağlar, turizmi geliştirir ve göçü önler.

Türkiye’de coğrafi işaretler nasıl tescil edilir? 

Türkiye’de coğrafi işaretlerin tescili için Türk Patent ve Marka Kurumu’na (TÜRKPATENT) başvuru yapılması gerekir. Başvuru sahibi olarak gerçek veya tüzel kişiler olabilir. Başvuru sahibi, coğrafi işareti talep ettiği ürünün menşe adı ya da mahreç işareti olarak hangi kategoriye girdiğini belirtmelidir. Menşe adı, bir ürünün tüm veya esas nitelikleri belirli bir coğrafi alana ait doğal ve beşeri unsurlardan kaynaklanan coğrafi işarettir. Mahreç işareti ise belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibarıyla belirli bir coğrafi alan ile özdeşleşmiş olan; üretim, işleme ya da diğer işlemlerinden en az birinin belirlenmiş coğrafi alan içinde gerçekleşmesi gereken ürünlerin konu olduğu coğrafi işarettir.

TÜRKPATENT’e yapılan başvuruların uygunluğu incelenir ve uygun bulunanlar Resmi Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı Bülteni’nde yayınlanır. Yayından sonra 6 ay içinde itiraz edilmeyen başvurular coğrafi işaret olarak tescil edilir.