Question

İyd-i (Îdî) Milli Bayramı Nedir?

Answer 1

İyd-i (Îdî) Milli Bayramı, Osmanlı Devleti’nde 1909’dan itibaren, İkinci Meşrutiyet’in ilan tarihi olan 23 Temmuz günü kutlanmaya başlayan millî bayramdır. İyd-i Milli, Türkçe’de millî bayram anlamına gelir. İyd-i Milli, Osmanlı Devleti’nde ve Türkiye Cumhuriyeti’nde 1935 yılına kadar kutlanmıştır.

İyd-i Milli’nin kutlanmasına sebep olan İkinci Meşrutiyet, 31 Mart Ayaklanması’nın bastırılmasından sonra 23 Temmuz 1908’de ilan edilmiştir. Bu ilanla birlikte Osmanlı Devleti’nde anayasal monarşiye geçilmiş ve Meclis-i Mebusan yeniden açılmıştır. İkinci Meşrutiyet’in ilanı, halk tarafından büyük bir coşkuyla karşılanmış ve hürriyet şenlikleri düzenlenmiştir.

İyd-i Milli’nin ilk resmî kutlaması 23 Temmuz 1909’da yapılmıştır. Bu kutlamada Şişli’deki Hürriyet Tepesi’nde Abide-i Hürriyet’in temeli atılmış ve padişah V. Mehmed de törene katılmıştır. Sonraki yıllarda da çeşitli törenlerle kutlanan İyd-i Milli, I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında işgal altındaki Osmanlı Devleti’nde yapılamamıştır.

İyd-i Milli’nin yeniden kutlanması 1923 yılında Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tarafından başlatılmıştır. Cumhuriyet’in ilanından sonra da devam eden kutlamalar, 1935 yılında kabul edilen bir kanunla kaldırılmıştır. Böylece İyd-i Milli’nin yerini Cumhuriyet Bayramı almıştır