Question

Yararlı ve Zararlı Cemiyetlerin Özellikleri Nelerdir?

Answer 1

Yararlı cemiyetler, Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında Osmanlı Devleti’nin işgale uğraması üzerine Türk halkının kurduğu ve milli mücadeleye destek veren cemiyetlerdir. 

Yararlı cemiyetlerin ortak özellikleri şunlardır:

• Yasal kurumlar olmakla beraber Osmanlı Devleti hukukuna göre faaliyet göstermişlerdir.
• Faaliyetlerini genel olarak basın, yayın organlarıyla sürdürmüşlerdir.
• Milliyetçi düşüncenin etkisiyle oluşmuşlardır ve milliyetçilik temellidir.
• İşgal kuvvetlerine karşı direniş gerçekleştirmek ve halkı da bu direnişe ortak etmek için çalışmışlardır.
• İşgalleri protesto etmek için miting ve gösteri düzenlemişlerdir.
• Basın ve yayın aracılığıyla işgallerin haksızlığını tüm dünyaya duyurmuşlardır.

Yararlı cemiyetler arasında Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Kilikyalılar Cemiyeti, Redd-i İlhak Cemiyeti gibi cemiyetler sayılabilir.

Zararlı cemiyetler ise, işgaller karşısında teslimiyetçi bir tavır sergilemiş ve milli mücadeleye karşı çıkmış olan cemiyetlerdir. 

Zararlı cemiyetlerin ortak özellikleri şunlardır:

• İstanbul Hükümeti ve İtilaf devletlerinin politikası doğrultusunda faaliyet göstermişlerdir.
• Bağımsızlığa ve devlete karşı olan cemiyetlerdir.
• Kurtuluşu İngiliz veya Amerikan mandasında görmüşlerdir.
• Azınlıkların Anadolu toprakları üzerindeki emellerine destek vermişlerdir.

Zararlı cemiyetler arasında İngiliz Muhipleri Cemiyeti, Wilson Prensipleri Cemiyeti, Kürdistan Teali Cemiyeti, Teali-i İslam Cemiyeti, Hürriyet ve İtilaf Fırkası, Sulh ve Selamet-i Osmaniye Fırkası gibi cemiyetler sayılabilir.