Question

1974’te Türkiye Neden Kıbrıs Adası’na Bir Askeri Harekât Düzenlemiş Olabilir?

Answer 1

1974’te Türkiye’nin Kıbrıs Adası’na bir askerî harekât düzenlemesinin nedeni, 15 Temmuz 1974’te Yunanistan Hükümetinin desteğiyle Kıbrıs Rum Kesimi’nde Makarios’a karşı bir darbe yapılması ve Kıbrıs’ın Yunanistan’a bağlanması planıydı Türkiye, Zürih ve Londra Antlaşması’nın 4. maddesine dayanarak adadaki Türkleri korumak için müdahale etti.

Harekât iki aşamada gerçekleşti. İlk aşama 20-22 Temmuz 1974’te Pentemili sahilinden yapılan çıkarma harekâtıydı. Bu harekâtla Türk birlikleri Girne’yi ele geçirdi ve adanın kuzeyinde bir köprübaşı oluşturdu İkinci aşama 14-18 Ağustos 1974’te başlatıldı ve Türk birlikleri adanın kuzeyinde doğudan batıya doğru ilerleyerek adanın %37’sini kontrol altına aldı.

Harekâtın sonucunda adada iki toplumlu bir yapı ortaya çıktı. Yaklaşık 140 bin ila 200 bin Rum adanın kuzeyinden güneyine, 42 bin ila 65 bin Türk de adanın güneyinden kuzeyine göç etti. 15 Kasım 1983’te Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kuruldu. Ancak bu devlet sadece Türkiye tarafından tanındı. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi harekâtı işgal olarak değerlendirdi ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nin toprak bütünlüğünü savundu.