Question

Askeri Darbe Nedir?

Answer 1

Askeri darbe, bir ülkede silahlı kuvvetler mensuplarının silah zoru ile ülke yönetimine el koyması olayıdır. Askeri darbe yapanlar, genellikle hükümetin ekonomik ve sosyal sorunları çözmekte başarısız olduğu, demokrasiyi tehlikeye attığı veya ulusal çıkarlara aykırı davrandığı iddiasında bulunurlar. Askeri darbeler, ülkenin anayasal düzenini bozar, demokratik hak ve özgürlükleri kısıtlar, insan hakları ihlallerine yol açar ve siyasi istikrarsızlığa neden olur. Askeri darbelerin neden ve nasıl yapıldığı sorusunun cevabı, ülkenin tarihi, siyasi, ekonomik ve sosyal koşullarına göre değişir. Ancak genel olarak askeri darbelerin yapılabilmesi için bazı ortak faktörler vardır. 

Bunlar şöyle sıralanabilir:

• Askeri kurumun siyasi otoriteye karşı güçlü ve bağımsız bir konumda olması
• Askeri kurumun içinde veya dışında darbeye destek verecek bir grup veya ideoloji bulunması
• Hükümetin meşruiyetini veya performansını zayıflatan bir kriz veya skandal yaşanması
• Halkın hükümete karşı memnuniyetsizliği veya tepkisi olması
• Uluslararası güçlerin veya aktörlerin darbeye destek vermesi veya karşı çıkmaması

Askeri darbeler genellikle şu şekilde gerçekleşir:

• Darbe planlayanlar, hükümete karşı bir bildiri yayınlar ve halka çağrıda bulunur
• Darbe planlayanlar, stratejik noktaları ele geçirmek için harekete geçer. Bu noktalar arasında başkent, devlet kurumları, medya organları, ulaşım yolları ve askeri üsler bulunur
• Darbe planlayanlar, hükümet yetkililerini tutuklamak, gözaltına almak veya öldürmek için operasyon düzenler
• Darbe planlayanlar, yeni bir yönetim kurduklarını ilan eder ve ülkede olağanüstü hal ilan eder
• Darbe planlayanlar, halkın desteğini kazanmak veya muhalefeti bastırmak için propaganda yapar ve baskı uygular

Askeri darbelerin sonucu ise genellikle şu şekilde olur:

• Darbe başarılı olursa, darbeciler yeni bir rejim kurar ve ülkeyi yönetmeye başlar. Bu rejim genellikle otoriter, militarist ve milliyetçidir. Darbeciler halka reform vaat eder ancak bunları yerine getirmez. Darbeciler ayrıca muhalifleri sindirmek için şiddet kullanır ve insan hakları ihlallerinde bulunur
• Darbe başarısız olursa, hükümet darbecileri yakalar ve yargılar. Hükümet ayrıca darbenin arkasındaki güçleri ortaya çıkarmak için soruşturma başlatır. Hükümet darbeden sonra meşruiyetini güçlendirmek için reform yapabilir veya baskıcı önlemler alabilir. Halk ise darbeden sonra demokrasiye sahip çıkabilir veya siyasetten uzaklaşabilir.