Question

II. Meşrutiyet dönemi nasıl sona erdi?

Answer 1

II. Meşrutiyet dönemi, 23 Temmuz 1908’de Osmanlı Anayasası’nın yeniden ilan edilmesiyle başlayan ve 11 Nisan 1920’de Mebusan Meclisi’nin padişah tarafından kapatılmasıyla sona eren bir dönemdir. Bu dönemde, Osmanlı İmparatorluğu’nda parlamenter demokrasi, seçim, siyasi parti, askeri darbe ve diktatörlük gibi olgularla tanışılmıştır.

II. Meşrutiyet döneminin sona ermesinin başlıca nedenleri şunlardır:

• Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı: Osmanlı İmparatorluğu, II. Meşrutiyet döneminde iki büyük savaşa girmiştir. Balkan Savaşları’nda (1912-1913) Balkan devletleriyle savaşan Osmanlı, büyük toprak kayıpları yaşamış ve nüfusunun yaklaşık yüzde 20’sini kaybetmiştir. I. Dünya Savaşı’nda (1914-1918) Almanya’nın yanında yer alan Osmanlı, İtilaf Devletleri’ne karşı savaşmış ve savaşı kaybetmiştir. Savaş sonunda imzalanan Mondros Mütarekesi ile Osmanlı’nın topraklarının büyük bir kısmı işgal edilmiştir. Bu savaşlar, Osmanlı’nın ekonomik, siyasi ve askeri açıdan çöküşünü hızlandırmıştır.
• İttihat ve Terakki Partisi’nin baskıcı yönetimi: II. Meşrutiyet’in ilanını sağlayan İttihat ve Terakki Partisi, mecliste çoğunluğu elde etmiş ve ülkeyi tek başına yönetmeye başlamıştır. Parti, muhalifleri baskı altına almış, basın özgürlüğünü kısıtlamış, seçimleri manipüle etmiş ve bazı siyasi cinayetlere karışmıştır. Parti ayrıca, Türkçülük ideolojisini benimsemiş ve azınlıklara karşı asimilasyon politikaları uygulamıştır. Bu politikalar, Ermeni Soykırımı gibi büyük insanlık suçlarına yol açmıştır. Partinin baskıcı yönetimi, halkta ve aydınlarda memnuniyetsizlik yaratmıştır.
• Mondros Mütarekesi’nden sonra gelişen olaylar: Mondros Mütarekesi’nden sonra İtilaf Devletleri, Osmanlı topraklarını işgal etmeye başlamışlardır. İstanbul’un işgali (16 Mart 1920), milli mücadele ruhunu ateşlemiş ve Anadolu’da direniş hareketleri başlamıştır. Padişah Vahdettin ise işgalcilerle işbirliği yapmaya çalışmış ve meclisi feshetmiştir. Bunun üzerine Ankara’da Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde yeni bir meclis kurulmuştur. Böylece Osmanlı’da iki ayrı yönetim ortaya çıkmıştır. Ankara Hükümeti, Kurtuluş Savaşı’nı başlatarak işgalcileri yurttan atmayı amaçlamıştır. Bu süreçte İttihat ve Terakki Partisi dağılmış ve üyeleri ya yurt dışına kaçmış ya da Ankara Hükümeti’ne katılmıştır.

Bu nedenlerle II. Meşrutiyet dönemi sona ermiş ve Osmanlı İmparatorluğu yıkılmıştır. Yerine kurulan Türkiye Cumhuriyeti ise, II. Meşrutiyet dönemindeki bazı kazanımları devam ettirmiş ve yeni bir yönetim biçimi oluşturmuştur.