Question

İmanın geçerli olması için gerekli şartları açıklayınız.

Answer 1

İman, Allah’a ve peygamberlerine inanmak, onların emirlerine uymak ve onlara ortak koşmak demektir. İmanın geçerli olması için şu üç şartın bulunması gereklidir:

• İman etmenin dünya hayatından ümit kesme (yeis) sırasında olmaması. Bu, imanın akıl ve irade ile karar verilen bir tercih olduğu anlamına gelir. Daha önce mümin olmayan bir kimsenin, hayattan ümidini kestiği son nefesinde, uğrayacağı azabın farkına varıp “iman ettim” demesi, geçerli bir iman sayılmaz.
• Mümin, iman esaslarından birini inkâr eden bir tutum içinde bulunmamalıdır. Bu, imanın bütün dini hükümlerine bağlı olduğu anlamına gelir. Mesela Allah’ı ve peygamberlerini inkâr etmek veya kendi isteğiyle puta tapmak gibi, bütün dini inkâr etmek anlamına gelir.
• Mümin, Allah’ın rahmetinden ne ümitsiz ne de emin olmalıdır. Bu, imanın korku ile ümit arasında bulunduğu anlamına gelir. Müminin “Nasıl olsa imanım var, o halde muhakkak cennete giderim” düşüncesiyle kendinden emin olması veya “Çok günah işledim, ben muhakkak cehennemliğim” diye Allah’ın rahmetinden ümit kesmesi imanını kaybetmesine sebep olabilir.

Bu şartlar hakkında Kur’an’da ve hadislerde de pek çok ayet ve hadis vardır. Örneğin:

• “Artık o çetin azabımızı gördükleri zaman ‘Allah’a inandık ve O’na ortak koştuğumuz şeyleri inkâr ettik’ derler. Fakat azabımızı gördükleri zaman imanları kendilerine bir fayda vermeyecektir. Allah’ın kulları hakkında süregelen kanunu budur. İşte kâfirler burada hüsrana uğramışlardır.” (el-Mü’min 40/84-85)
• “Şüphe yok ki, Allah’ı ve peygamberlerini inkâr edenler, Allah ile peygamberlerinin arasını ayırmak isteyenler, ‘Bunlardan kimine inanırız, kimini de inkâr ederiz’ diyerek ikisi arasında bir yol tutmak isteyenler işte onlar gerçekten inkârcıdır.” (Nisa 4/150)
• “Doğrusu kâfirlerden başkası Allah’ın rahmetinden ümit kesmez.” (Yûsuf 12/87)