Question

Yüzey Gerilimine Etki Eden Etkenler Nelerdir?

Answer 1

Yüzey gerilimi, sıvıların yüzeyinde oluşan ve yüzeyin esnek bir zar gibi davranmasını sağlayan kuvvettir. Yüzey gerilimi, sıvının yüzeyindeki moleküller ile iç kısımlarındaki moleküller arasında oluşan elektriksel kuvvetlerin farklılık göstermesi ve yüzeydeki moleküllere etki eden elektriksel kuvvetlerin dengeli olmaması sonucu ortaya çıkar.

Yüzey gerilimine etki eden faktörler şöyle sıralanabilir:

• Sıvının cinsi: Sıvının molekülleri arasındaki kohezyon kuvveti ne kadar büyükse yüzey gerilimi de o kadar büyük olur. Örneğin su molekülleri arasındaki hidrojen bağları nedeniyle suyun yüzey gerilimi yüksektir.
• Sıcaklık: Sıcaklık arttıkça sıvının molekülleri arasındaki kohezyon kuvveti azalır ve yüzey gerilimi de azalır. Örneğin sıcak suyun yüzey gerilimi soğuk sudan daha düşüktür.
• Sıvıya eklenen maddeler: Sıvıya eklenen sabun, deterjan gibi maddeler sıvının yüzeyindeki moleküllerin dizilimini bozar ve yüzey gerilimini azaltır. Örneğin sabunlu suyun yüzey gerilimi saf sudan daha düşüktür.
• Kimyasal katkılar: Sıvının içine karıştırılan kimyasal maddeler sıvının moleküler yapısını değiştirir ve yüzey gerilimini etkiler. Örneğin alkol eklenen suyun yüzey gerilimi alkol miktarına bağlı olarak değişir.
• Yoğunluk: Sıvının yoğunluğu arttıkça sıvının molekülleri arasındaki mesafe azalır ve kohezyon kuvveti artar. Bu da yüzey gerilimini artırır. Örneğin gliserinin yoğunluğu suya göre daha fazladır ve gliserinin yüzey gerilimi de suya göre daha fazladır.
• Basınç ve çözünmeyen sıvı eklenmesi: Sıvının üzerine uygulanan basınç veya sıvının içine çözünmeyen başka bir sıvı eklenmesi sıvının yüzey alanını değiştirir ve yüzey gerilimini etkiler. Örneğin suyun üzerine yağ damlatılması suyun yüzey alanını artırır ve yüzey gerilimini azaltır.