Question

Vücudumuz hastalık etkeni olan mikroorganizmalarla nasıl savaşır?

Answer 1

Vücudumuz, hastalık etkeni olan mikroorganizmalarla savaşmak için çeşitli savunma mekanizmalarına sahiptir. Bu mekanizmalar şunlardır:

• Fiziksel bariyerler: Cilt, mukus, tükürük, gözyaşı, ter, idrar ve dışkı gibi vücudun dış yüzeyini kaplayan veya vücuttan atılan sıvılar, mikroorganizmaların vücuda girmesini veya çoğalmasını engeller. Ayrıca burun kılları, kirpikler, tırnaklar gibi yapılar da mikroorganizmaları tutar veya uzaklaştırır.
• Kimyasal bariyerler: Mide asidi, safra, tuz, lizozim gibi vücutta bulunan kimyasallar, mikroorganizmaların zararlı etkilerini azaltır veya yok eder. Ayrıca bazı hormonlar ve enzimler de mikroorganizmalarla savaşır.
• Doğal öldürücü hücreler: Vücuda giren mikroorganizmaları tanıyıp yok eden beyaz kan hücreleri (akyuvarlar) vardır. Bunlardan biri doğal öldürücü hücrelerdir. Bu hücreler, virüs bulaşmış veya kanserleşmiş hücreleri tanır ve özel bir madde salgılayarak hücrenin zarını deler ve ölmesini sağlar.
• Fagositoz yapan hücreler: Vücuda giren mikroorganizmaları yiyerek yok eden beyaz kan hücreleri (akyuvarlar) vardır. Bunlardan biri fagositoz yapan hücrelerdir. Bu hücreler, mikroorganizmayı çevreleyerek içine alır ve sindirir. Bu işlemi yapabilen hücrelere nötrofil, eozinofil, bazofil, monosit ve makrofaj denir.
• Antikor üreten hücreler: Vücuda giren mikroorganizmalara karşı özel savunma molekülleri üreten beyaz kan hücreleri (akyuvarlar) vardır. Bunlardan biri antikor üreten hücrelerdir. Bu hücreler, mikroorganizmanın yüzeyindeki antijen adlı yapıyı tanır ve ona uygun antikor adlı molekülü üretir. Antikorlar, antijenlere bağlanarak mikroorganizmanın etkisiz hale gelmesini veya fagositoz yapan hücreler tarafından yok edilmesini sağlar. Bu işlemi yapabilen hücrelere B lenfosit denir.
• Hafıza hücreleri: Vücuda giren mikroorganizmalara karşı uzun süreli bağışıklık sağlayan beyaz kan hücreleri (akyuvarlar) vardır. Bunlardan biri hafıza hücreleridir. Bu hücreler, ilk defa karşılaştıkları bir mikroorganizmanın antijenini tanır ve ona uygun antikor üretir. Ayrıca bu antijeni belleklerine kaydederler. Eğer aynı mikroorganizma tekrar vücuda girerse çok daha hızlı ve güçlü bir şekilde antikor üreterek onu yok ederler. Bu işlemi yapabilen hücrelere T lenfosit denir.