Question

Kaynaştırma ünsüzü nedir?

Answer 1

Kaynaştırma ünsüzü, Türkçede iki ünlü harfin yan yana gelmemesi kuralı gereği, ünlü ile biten bir kelimenin sonuna ünlü ile başlayan bir ek geldiğinde araya giren ünsüzü ifade eder. Bu ünsüzler, kelimelerin kurallara uygun bir şekilde yazılması ve telaffuz edilmesi için kullanılır. Kaynaştırma ünsüzleri genellikle “y”, “ş”, “s”, “n” harfleri olup, iki ünlü harfin yan yana gelmemesi durumunda kullanılır.

Örneğin:

• “yazı – a” → “yazı – y – a” (durum ekinden önce)
• “deme-i” → “deme- s -i” (iyelik ekinden önce)
• “yazı – ın” → “yazı – n – ın” (tamlayan ekinden önce)
• “dere – e” → “dere – y – e” (durum ekinden önce)
• “altı – ar” → “altı – ş – ar” (üleştirme sıfatı ekinden önce)
• “sanatçının şiiri – e” → “sanatçının şiiri – n – e” (iyelik ekinden sonra gelen durum ekinden önce)

Bununla birlikte, “idi”, “imiş”, “ise” ekeylemleri, “ile” sözcüğü ve “iken” bağ-fiil eki birleşik yazıldığı zaman araya “y” koruyucu ünsüzü girer ve bunların başındaki “i” sesleri düşer. Örneğin:

• “hemşire – y – (i) – di” → "hemşireydi"
• “ince – y – (i) – miş” → "inceymiş"
• “gördü – y – (i) – se” → "gördüyse"
• “silgi – y – (i) – le” → "silgiyle"
• “evde – y – (i) – ken” → "evdeyken"
• “yolda – y – (i) – di” → "yoldaydı"

Bu konunun Türkçe dil bilgisi açısından önemli olduğunu belirtmek gerekir.